Κίνδυνοι που Αντιμετωπίζει ο Συγκολλητής

Οι κυριότεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει ο συγκολλητής στην εργασία του, προέρχονται από τις επικίνδυνες ακτινοβολίες που προσβάλλουν περισσότερο τα μάτια από τοξικές αναθυμιάσεις που θα δημιουργηθούν στους εργαζόμενους σε κλειστό χώρο (δοχείο, δεξαμενή και από ηλεκτρικό ρεύμα, που μπορεί να προκαλέσει ηλεκτροπληξία κ.λπ.)

Γενικά στοιχεία η εργασία του συγκολλητή είναι η ένωση μεταλλικών στοιχείων, όπως ελάσματα, μέρη μηχανών ή άλλα εξαρτήματα, με την τοπική τήξη των μετάλλων και τη βοήθεια ηλεκτρικού ρεύματος.

Τα συνήθη καθήκοντα του συγκολλητή περιλαμβάνουν

• Μεταφορά των υπό κατεργασία κομματιών και του εξοπλισμού εργασίας
• Συγκράτηση των υπό κατεργασία κομματιών
• Καθαρισμός των επιφανειών
• Συγκόλληση
• Απομάκρυνση των κατεργασμένων κομματιών και του εξοπλισμού εργασίας

Ο εξοπλισμός εργασίας περιλαμβάνει:

Συσκευές ηλεκτροσυγκόλλησης και τα παρελκόμενα τους (καλώδια, λαβίδες) μέσα μεταφοράς, ανύψωσης και συγκράτησης κομματιών παλάγκα, μεταφορικά καρότσια κλπ.

Οι εργασίες αφορούν:

1. Ηλεκτροσυγκολλήσεις.
2. Συγκολλήσεις με θερμή διάτρηση (Hot-Tapping).

Οι ηλεκτροσυγκολλήσεις διακρίνονται σε :

• Απλές
• Σε αδρανή ατμόσφαιρα αργού (Ar)

Η απλή ηλεκτροσυγκόλληση εκτελείται στις περιπτώσεις συγκολλήσεων μικρής κλίμακας κατά τη συγκόλληση το ηλεκτρικό τόξο αυξάνει την θερμοκρασία στην περιοχή κόλλησης με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος οξείδωσης του συγκολλούμενου υλικού. Κατά την απλή συγκόλληση τα ηλεκτρόδια περιβάλλονται από ειδικό προστατευτικό στρώμα, οπότε κατά τη συγκόλληση παράγονται αέρια και ειδική σκουριά που προστατεύει την περιοχή κόλλησης από οξειδώσεις.

Το προστατευτικό στρώμα ανάλογα με τον τύπο του περιέχει κυτταρίνη, σόδα, οξείδια τιτανίου ρουτίλιο, φθορίδια ή πούδρα μετάλλων. Στην ηλεκτροσυγκόλληση σε προστατευτική ατμόσφαιρα αργού, το ηλεκτρόδιο είναι γυμνό και η οξείδωση του σημείου κόλλησης αποτρέπεται με τη διοχέτευση αδρανούς αερίου (αργό) γύρω από το ηλεκτρόδιο. Οι συγκολλήσεις με θερμή διάτρηση εκτελούνται για την ένωση ή σύνδεση στοιχείων εξοπλισμού ενώ αυτά παραμένουν σε λειτουργία.

Συνήθως συγκολλάται ένας σωλήνας με μία βαλβίδα στον εξοπλισμό και κατόπιν η σύνδεση εκτελείται με διάτρηση στο σημείο συγκόλλησης με κατάλληλο εργαλείο η διαδικασία θερμής διάτρησης αποτελεί μία πολύ λεπτή εργασία με εξαιρετικούς κινδύνους και εκτελείται σε περιπτώσεις όπου δεν είναι δυνατό να γίνει επιτυχής απομόνωση του εξοπλισμού και μόνο όταν είναι υπό έλεγχο το περιεχόμενο του εξοπλισμού.

Υπάρχουν σημαντικοί περιορισμοί για την εκτέλεση της θερμής διάτρησης που έχουν σχέση με τη φύση του περιεχομένου του εξοπλισμού στον οποίο θα γίνει θερμή διάτρηση (περιεκτικότητα υδρογόνου, πιθανότητα αντίδρασης κατά τη θέρμανση της αρχικής συγκόλλησης ή και κατά την τελική διάτρηση) αλλά και με τον ίδιο τον εξοπλισμό (πάχος τοιχώματος, θερμοκρασία, πίεση).

Καπνός – Σωματίδια Οξειδίων:

Ο καπνός που παράγεται από την εκτέλεση ηλεκτροσυγκόλλησης περιέχει σωματίδια οξειδίων ή φθοριδίων σιδήρου, μαγγανίου, πυριτίου και άλλων στοιχείων από το συγκολλούμενο υλικό και το περίβλημα του ηλεκτροδίου τα φθορίδια μπορεί να προκαλέσουν πνευμονικές βλάβες σημαντικός είναι ο κίνδυνος που παρουσιάζεται κατά τη συγκόλληση τεμαχίων που είναι βαμμένα με μολυβδούχα βαφή από την εξάτμιση του μολύβδου.

Η υπεριώδης ακτινοβολία του ηλεκτρικού τόξου μπορεί να παράγει όζον από το ατμοσφαιρικό οξυγόνο, ιδιαίτερα σε συγκολλήσεις ανοξείδωτου χάλυβα το όζον μπορεί να προκαλέσει πνευμονικές βλάβες και πονοκεφάλους.Το όριο έκθεσης για τα εισπνεόμενα σωματίδια καπνού από συγκολλήσεις είναι 5 mg/m3 και το μέγεθος των σωματιδίων του καπνού ποικίλλει από 1 έως 50 μm η εισπνοή σωματιδίων που περιέχουν Fe, Mn, Ni, Cr μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα, ενώ η εισπνοή σωματιδίων Al, Cr, Pb κ.α. μπορεί να προκαλέσει νευροψυχιατρικές διαταραχές.

Συμπτώματα από Καπνό:

Τα συνήθη συμπτώματα από την εισπνοή καπνών συγκολλήσεων (μεταλλικός πυρετός) είναι παρόμοια με αυτά της γρίπης γι’ αυτό και δεν αναγνωρίζονται εύκολα τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, διάρροια, ναυτία, μεταλλική γεύση και υποχωρούν συνήθως μετά από μια εβδομάδα. Η εισπνοή καπνού συγκολλήσεων δεν έχει τεκμηριωθεί ότι προκαλεί καρκίνο οι επιδημιολογικές και άλλες μελέτες πάνω στο θέμα δείχνουν αντικρουόμενα αποτελέσματα, ενώ οι περισσότερες από αυτές δεν κάνουν έλεγχο για την επίδραση άλλων παραμέτρων, όπως το κάπνισμα, στα αποτελέσματα τους.

Γι’ αυτό το λόγο οι καπνοί συγκολλήσεων κατατάσσονται απλά σαν πιθανά καρκινογόνοι για τον άνθρωπο (Possibly Carcinigenic to the Human-Class 2B) σύμφωνα με το Διεθνές Γραφείο Έρευνας για τον καρκίνο (IARC). Οι τιμές συγκέντρωσης των αερίων από τις συγκολλήσεις σε ανοικτούς χώρους είναι συνήθως χαμηλές και δεν δημιουργούν προβλήματα στην υγεία, καθώς η έκθεση διαρκεί όσο και η συγκόλληση, ενώ η διασπορά του καπνού είναι ταχεία. Αντίθετα, η εκτέλεση συγκολλήσεων σε κλειστούς χώρους αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο έκθεσης στα παραγόμενα αέρια, ιδιαίτερα όταν δεν εφαρμόζονται τα κατάλληλα μέτρα.

Η εκτέλεση ηλεκτροσυγκολλήσεων παρουσιάζει κινδύνους από την χρήση ηλεκτρικού ρεύματος. Ιδιαίτεροι κίνδυνοι υπάρχουν από πιθανές αστοχίες των καλωδίων μεταφοράς ρεύματος σε θερμά σημεία του εξοπλισμού (τήξη του προστατευτικού περιβλήματος και απογύμνωση του). Κίνδυνος ηλεκτροπληξίας υπάρχει και κατά την αλλαγή του ηλεκτροδίου παρότι η τάση του ηλεκτροδίου είναι μικρή (80 V σε ανοικτό κύκλωμα) εάν δεν απομονωθεί η τσιμπίδα και εάν ο χειριστής έχει βρεγμένα χέρια ή εργάζεται σε εξαιρετικά υγρό περιβάλλον.

Η ακτινοβολία:

Το τόξο ηλεκτροσυγκολλήσεων είναι εξαιρετικά μεγάλης έντασης με εκπομπή υπεριώδους και υπέρυθρης ακτινοβολίας με αποτέλεσμα να μπορεί να προκαλέσει οφθαλμικές βλάβες, όπως φωτοηλεκτρική επιφυκίτιδα και ακτινική αμφιβλιστροειδίτιδα ή συμπτώματα παρόμοια με ηλιακά εγκαύματα, αν δεν εφαρμοστούν μέτρα προστασίας.

Παρόμοιες βλάβες μπορεί να προκληθούν και από την παρακολούθηση του πυρσού συγκόλλησης ή κοπής αν δεν χρησιμοποιηθούν τα κατάλληλα μέσα προστασίας, αν και η ένταση της φλόγας και των αντίστοιχων συμπτωμάτων, είναι πολύ ασθενέστερα από τη συγκόλληση τόξου. Σημειώνεται ότι κίνδυνος από την έντονη ακτινοβολία του τόξου ή πυρσού υπάρχει, όχι μόνο για το συγκολλητή, αλλά και για τους γύρω εργαζόμενους αν εστιάζουν στο σημείο συγκόλλησης.

Όλοι οι παραπάνω κίνδυνοι δεν είναι σημαντικοί σε περιπτώσεις μικρών τοπικών συγκολλήσεων, αλλά μπορεί να είναι πολύ αυξημένοι κατά την εκτέλεση συγκολλήσεων μεγάλης κλίμακας σε όλες τις θερμές εργασίες, υπάρχει κίνδυνος εκτίναξης πυρακτωμένων μικροτεμαχίων που μπορεί να προκαλέσει μικροεγκαύματα ή και σοβαρότερες βλάβες. Στην περίπτωση που τα μικροτεμάχια αυτά έρθουν σε επαφή με το πρόσωπο του συγκολλητή κίνδυνοι εγκαυμάτων υπάρχουν και από την επαφή των εργαζομένων με τα σημεία συγκόλλησης.καπνός

Κίνδυνος έκρηξης:

Ο σοβαρότερος κίνδυνος για τους εργαζόμενους από τις θερμές εργασίες είναι ο κίνδυνος ανάφλεξης ή έκρηξης από τα πυρακτωμένα τεμάχια που εκτοξεύονται και την θέρμανση του εξοπλισμού σε συνδυασμό με τα εύφλεκτα υλικά που υπάρχουν στις εγκαταστάσεις. Επισημαίνεται ότι κατά την εκτέλεση ηλεκτροσυγκολλήσεων εάν η γείωση τοποθετηθεί μακριά από το σημείο συγκόλλησης υπάρχει κίνδυνος στην ενδιάμεση διαδρομή να υπάρχει σημείο με μεγάλη ηλεκτρική αντίσταση με αποτέλεσμα την υπερθέρμανση του και την πιθανότητα έκρηξης εάν δεν έχουν ληφθεί μέτρα προστασίας.

Στις διαδικασίες έκδοσης αδειών εργασίας των εγκαταστάσεων προσδιορίζονται τα μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων έκρηξης ή ανάφλεξης από θερμές εργασίες όπως οι συγκολλήσεις και κοπές. Τα μέτρα αυτά αφορούν στην απομόνωση του εξοπλισμού και στον έλεγχο των συνθηκών στο χώρο εργασίας πριν και κατά τη διάρκεια των εργασιών και περιλαμβάνουν τον έλεγχο ύπαρξης αερίων, την πλύση των πατωμάτων γύρω από το σημείο συγκόλλησης.

Επίσης  η συνεχή χρήση τρεχούμενου νερού για την αποτροπή ανάφλεξης από πτώση πυρακτωμένων τεμαχίων στο έδαφος, τη χρήση βρεγμένων μουσαμάδων (όχι αμιαντόπανα) γύρω από την περιοχή συγκόλλησης και την παρουσία πυροσβεστικών μέσων για έγκαιρη κατάσβεση σε περίπτωση ανάφλεξης.

(Να σημειωθεί  για τις θερμές διατρήσεις υπάρχουν ιδιαίτερες διατάξεις λόγω του ειδικού χαρακτήρα και κινδύνου της εργασίας)